Bruine ratten houden van vochtige omgevingen
De bruine rat is een zeer sociaal dier dat in grote groepen bij elkaar leeft. Naarmate de populatie groeit, breiden de structuren zich uit en verbinden ze zich met andere schuilplaatsen, waardoor een netwerk van gangen kan ontstaan. De bruine rat is vooral in vochtige omgevingen te vinden; daarom kan dit dier goed zwemmen, duiken en springen.
Bruine ratten gebruiken zakken, stof, papier, isolatiemateriaal, stro of andere zachte materialen om hun nest te bouwen. De ratten zijn meestal actief binnen een straal van 50 meter rondom het nest:
- ondergronds in holen in de tuin
- in opslagplaatsen
- rond waterlopen
- in het riool
- in een buitenschuurtje
- rond een kippenhok of in de buurt van een volière (buiten)
- in de kruipruimte of de kelder
- op zolder
- in of rond milieupark
- op veehouderijen
- rond opslagplaatsen of productiehallen voor dierenvoeder
- in of nabij vleesverwerkende industriehallen
Natuurlijke vijanden van deze rat zijn katten, steenmarters, uilen en bosuilen. Honden kunnen ook tot de vijanden behoren als ze dienovereenkomstig zijn getraind of een sterk jachtinstinct hebben.
Zwarte ratten leven graag in huis
Deze knaagdieren verkiezen hoge en droge plaatsen om hun nest te bouwen (bijvoorbeeld onder het dak, op zolder of in isolatie) en kunnen daarom erg goed klimmen en springen. U ziet dus vaker zwarte ratten in huis dan bruine ratten. Ze bouwen hun nest graag:
- op zolder
- onder het dak
- in de garage
- in de spouwmuur
- in isolatiewol of isolatiepanelen
- in het plafond of de vloer
- in kruipruimtes
- in de keuken, achter keukenmeubilair of achter voorraadkasten
- in opslagplaatsen, achter of tussen rekken
Net als bij bruine ratten zijn vijanden van zwarte ratten katten, steenmarters, bosuilen en honden.
Hoe ontwikkelen ratten zich?
Bruine ratten worden geslachtsrijp na drie tot vijf maanden en hebben een levensverwachting van ongeveer één jaar. Ze hebben 4 tot 7 worpen per jaar, met 8 tot 12 jongen per worp. Ze kunnen zich dus sneller voortplanten dan zwarte ratten.
De zwarte rat wordt geslachtsrijp na 2 tot 3 maanden en kan drie tot zes keer per jaar een nest werpen. De draagtijd bedraagt ongeveer drie weken, en een nest kan tot wel 10 jongen bevatten.
Op basis van een paar ratten en hun nakomelingen kunnen in theorie 80 tot 100 jongen in één jaar geboren worden.
Welke overlast veroorzaakt de muskusrat?
De muskusrat veroorzaakt binnenshuis geen overlast. Hij is voornamelijk schadelijk voor landbouwgewassen en ondermijnt bermen, dijken en grachten. Door zijn graafwerkzaamheden kunnen deze dichtslibben of openbreken.
De muskusrat wordt vaak verward met woelratten, bevers of otters, die ook rond waterwegen leven en constructies maken.
Meer kenmerken van de woelrat
- De wijfjes hebben gemiddeld vier worpen per jaar en dragen hun jongen gedurende 20 tot 22 dagen. Een nest bevat ongeveer 2 tot 7 jongen.
- De woelrat leeft niet erg lang; zijn maximale levensduur is 18 maanden, inclusief winterslaap.
- Woelratten zijn overwegend planteneters en eten grassen, stengels, wortels en landbouwgewassen. Ze lusten ook insecten en vissen.
Woelratten, zoals de naam al aangeeft, graven een uitgebreid ondergronds gangenstelsel. Dit stelsel kan 10 tot wel 60 cm diep zijn en 100 meter lang. De woelrat maakt soms ook gebruik van oude mollengangen. De ingang kan zowel boven- als onderwater liggen, vooral als de gang dicht bij water is gebouwd. Net als bij mollen wordt een ingang zichtbaar door het hoopje aarde dat ernaast ligt; bij mollen ligt het hoopje aarde erop.
Net als de muskusrat veroorzaken ze overlast door landbouwgewassen aan te vreten, een ondergronds gangenstelsel uit te bouwen en zo instabiliteit en wortelschade te creëren.